چگونه مربی کوهنوردی شویم؟

اگر به دنبال شروع یک مسیر حرفهای در دنیای کوهنوردی می باشید، مربیگری یکی از بهترین راه هاست تا عشق خود به کوهستان را با دیگران به اشتراک بگذارید. در مقاله چگونه مربی کوهنوردی شویم؟، ما بهترین راه ها و گام های لازم برای تبدیل شدن به یک مربی کوهنوردی را مورد بررسی قرار می دهیم. با ما همراه باشید تا از نکات کلیدی و آموزش های مهم برای شروع این سفر هیجان انگیز با خبر شوید.
چگونه مربی کوهنوردی شویم؟
برای اینکه به عنوان یک مربی حرفه ای در رشته کوهنوردی فعالیت داشته باشید، نیاز به گذراندن دوره های تخصصی و کسب مهارت های عملی دارید. این مسیر نیازمند طی کردن مراحل آموزشی به صورت تدریجی می باشد تا به سطح مربیگری حرفهای دست پیدا کنید.
رشته های تخصصی کوهنوردی:
رشته های مختلفی در کوهنوردی وجود دارد که هرکدام پیش نیازها و دوره های مختص به خود را دارند. برخی از این رشته ها شامل موارد زیر می باشد:
- کوهنوردی عمومی
- سنگنوردی و دیوارهنوردی
- برف و یخ
- اسکی کوهستان
- غارنوردی
- درهنوردی
- صعودهای ورزشی
مراحل آموزشی:
هر یک از این رشته ها شامل دوره های زیر است:
- دوره عمومی: آشنایی با اصول پایه
- دوره مقدماتی: یادگیری تکنیک های اولیه
- دوره پیشرفته: تسلط بر مهارت های تخصصی
- دوره تکمیلی: آماده سازی برای فعالیت حرفهای
پس از گذراندن این دوره ها و موفقیت در آزمون ورودی، می توانید با شرکت در بازآموزی های مربوطه، مدرک مربیگری درجه 3 را دریافت کرده. سپس با برگزاری تعداد مشخصی دوره آموزشی در باشگاه های معتبر، امکان ارتقا به درجه 2 و در نهایت درجه 1 را خواهید داشت.
مدرک راهنمای کوهنوردی:
فدراسیون کوهنوردی برای افرادی که این دوره ها را بگذرانند ولی قصد شرکت در دوره های مربیگری را نداشته باشند، مدرک «راهنمای سطح باشگاه» صادر می کند. این افراد می توانند به عنوان راهنما در برنامه های کوهنوردی فعالیت داشته باشند.
تفاوت مربی رسمی و راهنمای رسمی:
مربی رسمی:
- می تواند در برنامه های کوهنوردی به عنوان مربی و مسئول فنی حضور داشته باشد.
- امکان تدریس رسمی در باشگاه های کوهنوردی را دارد.
راهنمای کوهستان:
- تنها در برنامه های تمرینی یا کوهنوردی مرتبط با رشته خود به عنوان راهنما فعالیت می کند.
در ادامه، می توانید با جزئیات دوره های آموزشی و الزامات هر رشته برای اخذ مدرک مربیگری آشنا بشوید.
شرایط عمومی و پیش نیازهای آزمون ورودی مربیگری کوهنوردی
کارگروه آموزش فدراسیون کوهنوردی شرایط و مدارک مورد نیاز برای شرکت در آزمون ورودی دوره های مربیگری را به شرح زیر اعلام کرده اند:
شرایط عمومی شرکت کنندگان:
عضویت در باشگاه های کوهنوردی و صعودهای ورزشی
ثبت اطلاعات در سامانه مبین وزارت ورزش از طریق دفاتر پیشخوان دولت
حداقل سن:
- 22 سال برای مربیگری درجه 3
- 24 سال برای مربیگری درجه 2
- ارائه گواهی آزمون میدانی
- مدرک تحصیلی: حداقل دیپلم
- برای آقایان: ارائه گواهی پایان خدمت یا تعیین وضعیت نظام وظیفه
پیش نیازهای آزمون ورودی مربیگری درجه 3 کوهپیمایی:
1- دوره های آموزشی الزامی:
- کارآموزی کوهپیمایی
- کارآموزی سنگ نوردی
- پیشرفته سنگ نوردی
- کارآموزی برف
- پیشرفته برف
2- کارگاه های تخصصی:
- حفظ محیط کوهستان
- پزشکی کوهستان
- هواشناسی کوهستان
- نقشه خوانی و کار با قطب نما
- GPS
- مبانی جستجو و نجات
- نجات در برف (بهمن شناسی)
3- مهارت های مرتبط:
- کمک های اولیه
- تئوری سازمان درجه 3
4- شرایط عملی:
- صعود 5 قله بالای 4000 متر (در شرایط تابستانی و زمستانی)
- ارائه گزارش مستندات صعود بهصورت فرمت راهنمای صعود روی لوح فشرده و ثبت در Log Book
با رعایت این الزامات و موفقیت در آزمون ورودی ان، شرکت کنندگان خواهند توانست وارد دوره های رسمی مربیگری شده و مسیر حرفهای خود را در آموزش کوهنوردی آغاز کنند.
شرایط و پیش نیازهای دوره های آزمون ورودی مربیگری کوهنوردی
دوره آزمون ورودی مربیگری درجه سه سنگ نوردی
- پیش نیازهای آموزشی:
- کارآموزی کوهپیمایی
- کارآموزی سنگ نوردی
- پیشرفته سنگ نوردی
- کارآموزی برف
- پیشرفته برف
کارگاه های تخصصی:
- حفظ محیط کوهستان
- پزشکی کوهستان
- هواشناسی کوهستان
- نقشه خوانی و کار با قطب نما
- GPS
- مبانی جستجو
- نجات فنی
مهارت های مرتبط:
- کمک های اولیه
- تئوری سازمان درجه ۳
شرایط عملی:
- دوره دیواره نوردی
- صعود 10 مسیر سه طول یا 15 مسیر دو طول سنگ نوردی
- ارائه گزارش و مستندات: تهیه فرمت راهنمای صعود روی لوح فشرده و ثبت در Log Book
دوره آزمون ورودی مربیگری درجه سه برف و یخ
پیش نیازهای آموزشی:
- کارآموزی کوهپیمایی
- کارآموزی سنگ نوردی
- پیشرفته سنگ نوردی
- کارآموزی برف
- پیشرفته برف
کارگاه های تخصصی:
- حفظ محیط کوهستان
- پزشکی کوهستان
- هواشناسی کوهستان
- نقشه خوانی و کار با قطب نما
- GPS
- مبانی جستجو
- نجات در برف (بهمن شناسی)
مهارت های مرتبط:
- کمک های اولیه
- تئوری سازمان درجه ۳
شرایط عملی:
- دوره آبشار یخی
- نجات فنی
صعود: 5 قله بالای 4000 متر در شرایط تابستانی و زمستانی + 1 یخچال
ارائه گزارش و مستندات: تهیه فرمت راهنمای صعود روی لوح فشرده و ثبت در Log Book
دوره آزمون ورودی مربیگری درجه دو کوهپیمایی
پیشنیازها:
- داشتن مدرک مربیگری درجه سه کوهپیمایی (با گذشت حداقل دو سال از تاریخ اتمام دوره)
- مربیگری درجه سه سنگ نوردی یا مربیگری درجه سه برف و یخ
- کارگاه آموزشی GPS
- کارگاه آموزشی پزشکی کوهستان
- کارگاه آموزشی هواشناسی کوهستان
- کارگاه آموزشی نجات در برف (بهمن شناسی)
شرایط آموزشی و عملی:
- حضور در 6 دوره کارآموزی کوهپیمایی بهعنوان مدرس
- حضور در 5 دوره کارآموزی برف و یخ یا سنگ نوردی بهعنوان مدرس
- صعود 10 قله بالای 4000 متر در شرایط تابستانی و زمستانی
- ارائه گزارش و مستندات: تهیه فرمت راهنمای صعود روی لوح فشرده و ثبت در Log Book
دوره آزمون ورودی مربیگری درجه دو سنگ نوردی
پیشنیازها:
- داشتن مدرک مربیگری درجه سه سنگ نوردی (با گذشت حداقل دو سال از تاریخ اتمام دوره)
- دوره دیواره نوردی
- کارگاه آموزشی GPS
- کارگاه آموزشی پزشکی کوهستان
- کارگاه آموزشی هواشناسی کوهستان
- کارگاه آموزشی نجات فنی
شرایط آموزشی و عملی:
- حداقل حضور در 5 دوره کارآموزی سنگ نوردی بهعنوان مدرس
- صعود 20 مسیر سه طول یا 30 مسیر دو طول سنگ نوردی
- ارائه گزارش و مستندات: تهیه فرمت راهنمای صعود روی لوح فشرده و ثبت در Log Book
دوره آزمون ورودی مربیگری درجه دو برف و یخ
پیشنیازها:
- داشتن مدرک مربیگری درجه سه برف و یخ (با گذشت حداقل دو سال از تاریخ اتمام دوره)
- دوره آبشار یخی
- کارگاه آموزشی GPS
- کارگاه آموزشی پزشکی کوهستان
- کارگاه آموزشی هواشناسی کوهستان
- کارگاه آموزشی نجات در برف (بهمن شناسی)
شرایط آموزشی و عملی:
- حداقل حضور در 5 دوره کارآموزی برف بهعنوان مدرس
- صعود 10 قله بالای 4000 متر در شرایط تابستانی و زمستانی + 2 یخچال
- ارائه گزارش و مستندات: تهیه فرمت راهنمای صعود روی لوح فشرده و ثبت در Log Book
دوره مربیگری درجه یک سنگنوردی
- تدریس دوره مربیگری درجه ۳ سنگنوردی
- تدریس دوره مربیگری درجه ۲ سنگنوردی
- تدریس چهار دوره کارآموزی پیشرفته سنگنوردی
- تئوری سازمان درجه ۱
- آزمون ورودی مربیگری درجه ۱ سنگنوردی
- گذراندن دوره مربیگری درجه ۱ سنگنوردی
- ارائه پایاننامه (ظرف سه ماه)
- کارورزی درجه ۱ سنگنوردی
دوره مربیگری درجه یک برف و یخ
- تدریس دوره مربیگری درجه ۳ برف و یخ
- تدریس دوره مربیگری درجه ۲ برف و یخ
- تدریس چهار دوره کارآموزی پیشرفته برف و یخ
- تئوری سازمان درجه ۱
- آزمون ورودی مربیگری درجه ۱ برف و یخ
- گذراندن دوره مربیگری درجه ۱ برف و یخ
- ارائه پایان نامه (ظرف سه ماه)
- کارورزی درجه ۱ برف و یخ
ویژگی های مربی پیشرو در کوهنوردی
- روحیه یادگیری مستمر: مربی پیشرو به خود و کارآموزانش می گوید که همه چیز را نمی داند و همیشه برای یادگیری بیشتر تلاش می کند.
- مربی کارآموزان، نه کتاب های کوهنوردی: او تمرکزش بر یادگیری عملی و کاربردی کارآموزان می باشد، نه صرفاً تدریس تئوری.
- تسهیل گر روند یادگیری: مربی موفق تنها انتقال دهنده دانش نیست، بلکه تسهیل کننده یادگیری عملی برای کارآموزان می باشد.
- ایجاد انگیزه: او توانایی اثرگذاری بر کارآموزان بی انگیزه را داشته و آن را بخشی از وظایف مربیگری خود می داند.
- مرام و اخلاق کوهنوردی: انتقال اصول اخلاقی کوهنوردی یکی از حقوق مسلم کارآموزان است.
- ارتباط با طبیعت: وظیفه مربی کمک به کارآموزان برای از میان برداشتن فاصله میان محیط زندگی و دامان طبیعت می باشد.
- تداوم یادگیری: کلید یادگیری و فرهنگ سازی کارآموزان، آموزش مداوم و یادگیری عملی بوده، نه صرفاً مباحث تئوری.
- احساس ایمنی در کوهستان: مربی موفق آموزش های علمی و عملی لازم را برای ایجاد حس ایمنی در کوهستان فراهم خواهد کرد.
- احترام به حق یادگیری کارآموزان: او می داند که کارآموزان نسبت به یادگیری حقی دارند که باید قابل احترام باشد.
- توجه به نیازهای معنوی و اخلاقی: مربی آگاه می داند که کارآموزان علاوه بر مهارت های علمی و فنی، به رشد معنوی و اخلاقی نیز نیاز دارند.
معیار مربیگری در کوهنوردی
اگر مربیگری صرفاً به اخذ تکه کاغذی پس از حضور در یک دوره چند روزه محدود شود، نهتنها با کمبود مربی مواجه نخواهیم بود، بلکه گرفتار تورم مربی نیز خواهیم شد.
اما چرا با وجود این تعداد مربی، همچنان کوهنوردان تشنه یادگیری پاسخ مناسبی دریافت نمی کنند؟
چرا آموزش ها روزبهروز سطحیتر و غیر علمیتر می شوند؟
چرا بسیاری از مربیان دارای مدرک، سهمی در آموزش ندارند؟
پاسخ این پرسشها در “نگرش کاغذی مربیگری” است؛ نگرشی که مربیگری را به مدرک گرایی محدود کرده و از رسالت واقعی خود دور می کند.
مفهوم واقعی مربیگری
مربیگری یعنی تربیت و پرورش؛ فرآیندی که آموزش تنها شرط لازم (نه کافی) آن است. این آموزش باید سه حوزه را در بربگیرد:
- حوزه شناختی: افزایش دانش و آگاهی
- حوزه عاطفی: ایجاد انگیزه و علاقه مندی
- حوزه روان-حرکتی: تقویت مهارت های عملی
این ظرفیت نه در یک روز به دست می آید و نه با یک مدرک به کسی داده خواهد شد. مربیگری جوهرهای می خواهد که هرکسی آن را ندارد.
تبعات نگرش کاغذی به مربیگری
- ساده انگاری در تربیت مربی: منجر به افت کیفیت دوره های مربیگری شده است.
- طرح درس های سطحی و ناکارآمد: فاصله مباحث آموزشی از استانداردهای علمی روزبهروز بیشتر خواهد شود.
- حذف مباحث ضروری: خلأ مباحث حیاتی در طرح درس ها مشهود است.
- کمرنگ شدن ضوابط و مقررات: رعایت اصول و مقررات در برگزاری دوره های آموزشی روزبهروز کاهش می یابد.
- تبدیل مربیگری به ابزار اداری: با یک مدرک فردی را “مربی” می کنند و با یک نامه مدرک او را باطل خواهند کرد.
ویژگی های یک مربی واقعی
- استعداد و جوهره مربیگری: مانند چراغی روشن، مربی را از دیگران متمایز می کند.
- توانایی انتقال مفاهیم: ظرفیت نمایش و ارائه مهارت ها در روند تربیت.
- خودآموزی مداوم: به روزرسانی دانش و نگرش برای بهینه سازی توانایی ها.
- ارتباط با منابع علمی معتبر: آگاهی کامل از یافته های علمی و فنی در حوزه تخصصی.
- مهارت برقراری ارتباط و آموزش: تسلط بر شیوه ها و فناوری های آموزشی.
- احترام به حق کارآموز: ارائه معتبرترین یافته های علمی و فنی به کارآموزان.
- رسالت تربیتی: حفظ تقدس مربیگری بهعنوان رسالت، نه وسیلهای برای معیشت.
- آگاهی از ظرفیت ها و محدودیت ها: پرهیز از عوام فریبی و شناخت دقیق توانایی های خود.
- پایبندی به اصول اخلاقی: رعایت اخلاق در روند آموزش و تمامی جنبه های زندگی شخصی.
در نتیجه:
بر اساس این شاخص ها که بیان کردیم می توان تحلیل علمی و دقیقی از وضعیت مربیگری ارائه داد. این معیارها به ما کمک می کند ببینیم دوره های مربیگری فعلی چقدر با استانداردهای لازم فاصله داشته و خروجی آن ها تا چه حد به شخصیت انسانی، اخلاقی، علمی و فنی یک مربی واقعی نزدیک می باشد.
به پایان این مقاله رسیدیم، امیدواریم که مقاله “چگونه مربی کوهنوردی شویم؟” مورد قبول شما بوده باشد. همچنین ممکن است بخواهید مقاله دیگر ما را در مورد چگونه کوهنورد شویم؟ را ببینید.