مقدار سوختی که برای اجاق یا سرشعله کوهنوردی در سفر نیاز داریم؟ برای کوله‌گردی انفرادی در آخر هفته، معمولاً یک کپسول ۱۰۰ گرمی سوخت اجاق‌گاز کافی است. به‌طورکلی، باید مقداری سوخت را با خود داشته باشید که برای جوشاندن یک لیتر آب برای هر نفر در هر وعده‌ی غذایی کافی باشد. همچنین، زمان لازم برای جوش و پختن غذا را نیز در نظر بگیرید. برای آشنایی بیشتر با نحوه‌ی محاسبه‌ی سوخت موردنیاز، به ادامه‌ی مقاله مراجعه کنید.
در پایان یک روز طولانی در مسیر، غذای گرمی که روی اجاق گاز سفری قابل اعتماد شما پخته شده است، نوشیدنی ای برای درد پاها، شانه های خسته و شکمی که غار و غور می‌کند، است؛ مگر اینکه سوخت آن تمام شده باشد.
ازآنجایی‌که داشتن مقدار کافی سوخت سرشعله کوهنوردی بسیار اهمیت دارد و کمبود آن می تواند منجر به خوردن صبحانه یا شام سرد (یا حتی عدم داشتن قهوه صبحانه) شود، بسیاری از کوله گردها بطری های سوخت خود را پر می‌کنند یا کپسول اضافی را با خود حمل می‌کنند. اما این روش به معنای حمل بار غیرضروری است.
اگر از آن دسته افرادی هستید که به وزن کوله پشتی شان حساس هستند و از ریاضی لذت می‌برند، می‌توانید قبل از حرکت مقدار سوخت موردنیاز خود را محاسبه کنید تا از حمل بیش از اندازه سوخت خود جلوگیری کنید.
برای اطمینان از داشتن مقدار مناسبی از سوخت سرشعله کوهنوردی برای سفر کوله گردی‌تان، مراحل زیر را دنبال کنید. در این مقاله به بررسی اجاق گازهای کپسولی پرداخته می شود، اما می‌توانید با اعمال تغییرات جزئی این مراحل را برای استفاده از اجاق گازهای با سوخت مایع نیز به کار ببرید.
- برنامه‌ی غذایی خود را تنظیم کنید: هدف از این مرحله، تعیین مقدار آب موردنیاز برای جوشاندن و مدت زمان لازم برای پخت غذا است.
- سوخت موردنیاز خود را بر اساس برنامه‌تان محاسبه کنید: از ویژگی های اجاق گازتان برای تخمین زمان جوش و پخت استفاده کنید.
- عوامل موثر بر مصرف سوخت را در نظر بگیرید: برنامه‌ریزی‌ها همیشه کامل نیستند، به‌ویژه اگر در شرایط مختلفی مثل باد یا ارتفاع کوله‌گردی می‌کنید.
برنامه ریزی وعده های غذایی کوله پشتی
ازآنجاکه بیشتر غذاهای گرمی که برای کوله گردی آماده می کنید (مانند غذاهای خشک انجمادی، قهوه، چای، بلغور جو فوری و غیره) به آب جوش نیاز دارند، اولین گام اندازه‌گیری مقدار آب جوشی است که برای سفرتان نیاز دارید.
- برای تخمین سریع: اگر نیازی به تخمین دقیق مقدار سوخت مورد نیاز ندارید، اصولاً برای هر نفر در هر وعده غذایی یک لیتر آب جوش لازم است. با محاسبه این مقدار، می توانید از مشخصات زمان جوش و زمان سوختن اجاق گاز خود برای محاسبه مقدار سوخت موردنیاز استفاده کنید.
- برنامه‌ریزی دقیق: آیا برای گرم کردن غذا از اجاق گاز استفاده می کنید یا غذاهای سرد می برید؟ ممکن است روی بسته‌بندی غذاهای خشک انجمادی نوشته شده باشد “برای دو نفر”، اما ممکن است بخواهید مقدار آن را بیشتر کنید.آیا برای پختن غذا نیاز به آب‌جوش است یا می‌توانید از آب معمولی استفاده کنید؟ آیا برای شرب آب‌جوش لازم است یا می‌توانید از آب سرد استفاده کنید؟ این نکات می‌توانند بر میزان مصرف سوخت شما تاثیر بگذارند. برای محاسبه دقیق مقدار سوخت موردنیاز، می توانید جدولی مشابه جدول زیر را طراحی کنید. (بسیاری از اجاق گازها و بسته‌بندی های غذایی با واحد لیتر مشخص شده‌اند؛ پس می توانیم از این واحد استفاده کنیم.)
نمونه برنامه غذایی (برای یک نفر)
وقتی مقدار آب موردنیاز خود را محاسبه کرده‌اید، به مشخصات اجاق‌گاز خود رجوع کنید. این اطلاعات اساسی را در نظر بگیرید:
- زمان جوش: این مشخصه به شما می گوید در شرایط بهینه، اجاق گاز شما چه زمانی به اندازه‌ی خاصی آب را جوش می آورد؛ به عنوان مثال، ۳ دقیقه و ۳۰ ثانیه برای یک لیتر آب.
- زمان سوختن: این مشخصه به شما می گوید چه مدت طول می کشد تا اجاق شما مقدار معینی از سوخت را مصرف کند؛ به عنوان مثال، ۶۰ دقیقه با یک کپسول ۲۳۰ گرمی. (توجه: برخی از برندها میزان سوخت کپسول را بر اساس اونس مشخص می کنند، بنابراین ممکن است لازم باشد واحدها را تبدیل کنید.)
- روش دیگر برای یافتن مشخصات: اگر به دستورالعمل روی اجاق‌گاز شک دارید یا آن را پیدا نمی کنید، می‌توانید در خانه آن را آزمایش کنید و مشخصات اساسی آن را بیابید: چه مقدار سوخت برای جوشاندن یک لیتر آب نیاز دارد و با چه میزان سوخت چه مدت کار می کند. این کار ممکن است کمی پیچیده باشد، زیرا مشخصات برخی از اجاق ها بر اساس اونس یا گرم درج شده و ممکن است لازم باشد واحدها را تبدیل کنید.
حال که این اطلاعات را دارید، می‌توانید با استفاده از آنها محاسبات خود را انجام دهید.
- محاسبه زمان جوش: زمان لازم برای جوش آوردن آب برای غذاها را با ضرب زمان جوش اجاق گاز در مقدار آب موردنیاز خود محاسبه کنید.
مثال: ۰.۵۲ لیتر (مقدار آب موردنیاز) × ۳ دقیقه و ۳۰ ثانیه (زمان جوش اجاق‌گاز شما) = ۸ دقیقه و ۴۵ ثانیه (زمان جوش سفر شما)
پس از آن، باید برای جوش آوردن این حجم آب، درصدی از زمان سوختن اجاق گاز خود را محاسبه کنید. برای این کار، باید زمان جوش سفر خود را بر زمان سوختن اجاق گاز خود تقسیم کنید.
برای مثال، اگر زمان جوش سفر شما ۸ دقیقه و ۴۵ ثانیه باشد و زمان سوختن اجاق‌گاز شما ۶۰ دقیقه باشد، محاسبه به صورت زیر خواهد بود:
۸ دقیقه و ۴۵ ثانیه (زمان جوش سفر شما) ÷ ۶۰ دقیقه (زمان سوختن) = ۱۵/۰ (یا ۱۵ درصد)
پس از آن، از آن درصد برای محاسبه‌ی مقدار سوختی که برای جوش آوردن آب نیاز دارید، استفاده کنید. در این مثال، ۱۵ درصد را در میزان مشخص سوختی که در مشخصات زمان سوختن اجاق شما درج شده است، ضرب کنید.
به عنوان مثال: ۱۵ درصد (۱۵/۰) ضربدر ۲۳۰ گرم (کل سوخت) = ۳۵ گرم
چه مقدار سوختی که برای اجاق یا سرشعله کوهنوردی در سفر نیاز داریم؟ این اجاق‌گاز برای جوش آوردن حدوداً ۳۵ گرم سوخت مصرف می کند تا ۵/۲ لیتر آب را در سفر آخر هفته‌ی شما (در شرایط ایده‌آل) بجوشاند. این میزان تقریباً یک سوم کوچک‌ترین کپسول های بازار (۱۰۰ گرم) است، در صورتی که از اجاق های کپسولی استفاده می کنید، نه سوخت مایع. این میزان مصرف سوخت به شما آزادی عملی زیادی می دهد تا عوامل زیر را که می توانند مصرف سوخت شما را افزایش دهند در نظر بگیرید.
متغیرهای تاثیرگذار بر میزان مصرف سوخت
مشخصات درج شده روی اجاق گاز شما در شرایط ایده‌آل اندازه‌گیری شده‌اند. باد، ارتفاع، دما و شرایط دیگر می توانند بر محاسباتی که قبل از سفر انجام داده‌اید تاثیر بگذارند. نمی توان به‌آسانی گفت این عوامل چه مقدار بر میزان مصرف سوخت سرشعله کوهنوردی شما تاثیر می‌گذارند. اگر احتمال دارد با یکی از شرایط زیر روبرو شوید بهتر است در زمان محاسبه‌ی سوخت موردنیاز خود، جانب احتیاط را رعایت کنید.
- آب‌پز کردن: آیا می خواهید پاستا یا غذای دیگری بپزید که به آب‌پز کردن نیاز دارد؟ آیا باید برای تهیه آب آشامیدنی برف آب کنید یا آب را بجوشانید تا تمیز شود؟ در این صورت باید سوخت بیشتری با خود بیاورید.
- باد: باد یکی از رایج‌ترین عوامل جوی است که می تواند به شدت عملکرد اجاق گاز سفری شما را تحت تاثیر قرار دهد. باد عملاً گرمایی را که اجاق‌گاز شما ایجاد می کند، با خود می برد. درواقع، اگر می دانید قرار است باد زیادی بوزد (و قرار نیست برای اجاق خود از بادگیر استفاده کنید)، کارشناسان پیشنهاد می‌کنند دو برابر شرایط عادی سوخت همراه خود داشته باشید.
- دمای هوا: دمای محیط هم می‌تواند بر عملکرد اجاق و سوخت مصرفی تاثیر بگذارد. واضح است که اگر دمای محیط پایین باشد، دمای آبی که از محیط جمع‌آوری کرده‌اید هم به‌احتمال زیاد پایین خواهد بود و برای رسیدن آن به دمای جوش زمان بیشتری نیاز هست. این یعنی برای جوش آوردن آب باید سوخت بیشتری مصرف کنید. در مناطق دورافتاده و آبی که دمایش نزدیک انجماد است، احتمالاً برای رسیدن به نقطه‌ی جوش زمان بسیار زیادی نیاز است.
- ارتفاع: نقطه‌ی جوش آب (یا هر مایع دیگری) با توجه به فشار اتمسفر می تواند متفاوت باشد. هرچه در ارتفاع بیشتری باشید و فشار اتمسفر پایین‌تر باشد نقطه‌ی جوش پایین‌تر می آید (برعکس این قضیه هم صادق است). به‌عبارت‌دیگر، آب در ارتفاعات سریع‌تر جوش می آید.
بااینکه آب در قله‌ی کوه‌ها سریع‌تر جوش می‌آید ـ و زمان آماده‌سازی غذاهای خشک یا خشک انجمادی را پایین می آورد ـ درواقع بعضی از غذاها در ارتفاعات دیرتر می پزند چون آب را آهسته‌تر جذب می‌کنند. بر اساس اطلاعات شرکت تولید اجاق‌گاز ام‌اس‌آر، در زمان پختن غذاهای خام به ازای هر ۱۰ درجه‌ی سانتی‌گراد کاهش در نقطه‌ی جوش (تقریباً رفتن از سطح دریا به ارتفاع ۳۰۰۰ متری) زمان پخت دو برابر می‌شود.
علاوه بر این، بازدهی اجاق‌گاز در ارتفاعات بر میزان کلی مصرف سوخت تاثیر می‌گذارد. خوشبختانه بعضی از اجاق ها طوری طراحی شده‌اند تا فشار سوخت را تنظیم کنند و تحت تاثیر کاهش فشار هوای محیطی قرار نمی‌گیرند. همچنین می‌توان فشار بیشتر اجاق هایی را که از سوخت مایع استفاده می کنند به صورت دستی با تلمبه تنظیم کرد و تاثیرات منفی‌ای را که ارتفاع بر بازده اجاق‌ها می گذارد خنثی کرد.
نکاتی برای بهبود عملکرد اجاق گاز
به طور کلی، توجه به جزئیات کوچک می تواند تفاوت بزرگی در عملکرد اجاق گاز شما ایجاد کند و به شما کمک کند که به بهترین شکل از سوخت خود استفاده کنید، بدون اینکه محیط را آلوده کنید یا مصرف اضافی داشته باشید.
- پیش از روشن کردن اجاق، مواد غذایی و ظروف لازم را آماده کنید تا زمان روشن شدن اجاق را صرفه‌جویی کنید و از هدر رفتن زمان و سوخت در هنگام آماده سازی غذا جلوگیری کنید.
- شعله‌ی اجاق گاز را به حداقل یک چهارم ظرفیت کلی آن تنظیم کنید تا از بهترین بازده استفاده شود. اگر شعله را به حداکثر برسانید، آب زودتر جوش می‌آید اما گرما به دور اطراف منتقل می‌شود.
- بپوشانید سر ظرف را؛ این کار باعث می‌شود تبخیر آب کمتر شود و به‌طور معکوس زمان لازم برای جوش آمدن کاهش یابد.
- از بادگیر استفاده کنید؛ این وسیله می‌تواند مصرف سوخت را کاهش دهد. اگرچه وزن اضافی دارد اما این کاهش در مصرف سوخت وارداتی می‌شود. در نظر داشته باشید که این روش بیشتر برای اجاق‌های مایع صادق است.
- با اجاق و وسایل خود آشنا شوید و از عملکرد آنها یادداشت برداری کنید تا در سفرهای بعدی از تجربیات خود بهره‌مند شوید.
شما انواع سرشعله کوهنوردی را می توانید از سایت کوهنوردی اسنوهاک تهیه کنید.
به پایان این مقاله رسیدیم، امیدواریم که مقاله “مقدار سوختی که برای اجاق یا سرشعله کوهنوردی در سفر نیاز داریم؟” مورد قبول شما بوده باشد. همچنین ممکن است بخواهید مقاله دیگر ما را در مورد بهترین سرشعله های کوهنوردی اسنوهاک در ایران را ببینید.